Πρωτα ο μηχανικος τροφοδοτει με μια μικρη ποσοτητα καυσιμου καθε εναν απο τους τεσσερις κυλινδρους μεσω των ειδικων οπων. Στη συνεχεια ασφαλιζει τις οπες και “κλεινει” το ηλεκτρικο κυκλωμα. Τωρα, το μονο που μενει για να εκκινησει ο κινητηρας του αγωνιστικου αυτοκινητου του 1908 ειναι ενα μικρο… σπρωξιμο για περιπου 10 μετρα. Μπορει ο τροπος εκκινησης του Fiat S61 Corsa να μοιαζει περιπλοκος, αλλα αποτελει απλα την κορυφη του παγοβουνου μιας προσπαθειας της FCA Heritage να διασωθει ενα μοναδικο δειγμα της ιστοριας της Fiat, ενος «στρατιωτη» της μαρκας που εδωσε σκληρες, αλλα νικηφορες, μαχες στους αγωνες της Β. Αμερικης.
Εχοντας κλεισει ηδη 120 χρονια ιστοριας, η Fiat, αποτελει σημειο αναφορας εχοντας εκδημοκρατισει την αυτοκινηση με μια σειρα εξαιρετικα πετυχημενων αυτοκινητων πολης, αλλα και οικογενειακων αυτοκινητων. Η τεχνολογικη καινοτομια και οι εξυπνες λυσεις που εφαρμοστηκαν στα αυτοκινητα παραγωγης, ηρθαν ως αποτελεσμα και της εμπλοκης της μαρκας σε διαφορες μορφες αγωνων αυτοκινητου, σχεδον απο την αρχη της πορειας της.
Κατα την 1η δεκαετια του 20ου αιωνα, ο κοσμος αναζητουσε την ταχυτητα και η Ιταλια επαιζε καιριο ρολο σε αυτη τη νεα «τρελα». Το πρωτο Targa Florio πραγματοποιηθηκε στη Σικελια το 1906, ενω λιγες εβδομαδες αργοτερα το πρωτο Grand Prix στην ιστορια οργανωνοταν απο το Automobile Club de l\’Ouest, στην πιστα Le Mans. Μεσα σε αυτο το περιβαλλον δημιουργηθηκε το FIAT S61 Corsa, ενα διθεσιο αγωνιστικο αυτοκινητο ειδικα εξελιγμενο για τους αγωνες στην απεναντι οχθη του Ατλαντικου.
Το S61 Corsa βασιστηκε στο S61 Gran Turismo, ενα τετραθεσιο μοντελο εφοδιασμενο με ενα αεροδυναμικο –για τα μετρα της εποχης- αμαξωμα. Η αγωνιστικη εκδοση χρησιμοποιουσε εναν ακομα πιο δυνατο κινητηρα και πιο ελαφρυ πλαισιο. Για την ακριβεια ο κινητηρας αποτελουσε ενα λαμπρο δειγμα καινοτομιας και ενα τυπικο παραδειγμα των πρωτοποριακων ιδεων που διαχρονικα εφαρμοζει η Fiat. Οι τεσσερις κυλινδροι ειχαν συνολικη χωρητικοτητα 10.087κ.εκ., μια τυπικη διαταξη για την εποχη, αλλα εκει σταματαγε και η εννοια του «συνηθισμενου». Οι μηχανικοι εφοδιαζαν τον κινητηρα με εκκεντροφορο επι κεφαλης, μια λυση που θα γινοταν ευρεως διαδεδομενη στους κινητηρες παραγωγης σχεδον 70 χρονια αργοτερα, στη δεκαετια του 1980. Οι καινοτομιες του κινητηρα δεν σταματαγαν εκει, αφου η κεφαλη διεθετε τεσσερις βαλβιδες ανα κυλινδρο, αλλα και τεσσερα(!) μπουζι ανα κυλινδρο. Τελος μεγαλο μερος των μηχανικων μερων, οπως το ψυγειο και η αντλια ψυξης ηταν κατασκευασμενα απο χαλκο για καλυτερη απαγωγη της θερμοτητας. Αποτελεσμα ολων αυτων των ιδεων ηταν η αποδοση να ειναι εκπληκτικη –για την εποχη- με την ισχυ του κινητηρα να φτανει τους 115 με 125 ιππους, αναλογα με τις ρυθμισεις, εξασφαλιζοντας στο S61 Corsa τελικη ταχυτητα 160χλμ./ωρα.
Το πλαισιο τυπου «σκαλας» ηταν κατασκευασμενο απο ατσαλι, ενω το αμαξωμα απο ελαφρυ αλουμινιο. Μεσω του κιβωτιου των τεσσαρων σχεσεων η ισχυς περνουσε στους δυο πισω τροχους με ενα συστημα μεταδοσης που θυμιζε μοτοσυκλετα, με ενα σετ αλυσιδας/γραναζιου ανα τροχο. Τελος το συστημα πεδησης αποτελουταν απο δυο ταμπουρα στους πισω τροχους και ενα συστημα που επιβραδυνε τον αξονα μεταδοσης που μετεφερε τη δυναμη απο τον εμπρος τοποθετημενο κινητηρα στο κιβωτιο. Στους εμπρος τροχους δεν υπηρχαν φρενα, ενω ο συνοδηγος-μηχανικος ειχε την ευθυνη να διατηρει την πιεση στο δοχειο καυσιμου.
Το καινοτομο FIAT S61 Corsa σχεδιαστηκε για να συμμετεχει στους νεους αγωνες που γεννιονταν εκεινη την εποχη στην Αμερικη και επιτελεσε στο ακεραιο το καθηκον του. Τερματισε 3ο στο πρωτο Indianapolis 500 του 1911 με οδηγο τον David Bruce–Brown και μεση ταχυτητα 117χλμ./ωρα, ενω το 1912 κερδισε στην πιστα της Santa Monica, με τον Ted Tetzlaff να τερματιζει μπροστα απο ενα ακομα S61. Ο νικητης καλυψε τα 487,5χλμ. του αγωνα με μεση ταχυτητα 127,170χλμ./ωρα, ενω πραγματοποιησε και τον ταχυτερο γυρο με μεση ταχυτητα 144.803χλμ./ωρα. Το 1912 το S61 θα κατακτουσε μια ακομα πιο σημαντικη διακριση, κερδιζοντας το American Grand Prix στην πιστα του Milwaukee με οδηγο τον Caleb Bragg.
Συνολικα κατασκευαστηκαν πεντε FIAT S61 Corsa. Τα τρια απο αυτα χαθηκαν για παντα, ενω ενα διεσωθη απο ενα συλλεκτη στην Αγγλια. Τα ιχνη του 5ου αυτοκινητου της σειρας, που κατεκτησε τη νικη το 1912 χαθηκαν για περισσοτερα απο 50 χρονια. Τελικα βρεθηκε και επεστρεψε στον τοπο γεννησης του στα τελη της δεκαετιας του 1960 οπου και παρεμεινε για μερικες δεκαετιες σε μια αποθηκη του Mirafiori. Η κατασταση του ηταν πολυ κακη αφου αυτο που ειχε μεινει ηταν βασικα το πλαισιο και ο κινητηρας διαμελισμενος σε τεσσερις κουτες. Στα τελη του 2008, μια ομαδα μηχανικων της Fiat που ειδικευονταν στα κλασσικα οχηματα αποφασισαν να δοκιμασουν μια φαινομενικα αδυνατη αποστολη. Να διασωσουν τον ηρωικο στρατιωτη της Fiat και να τον επαναφερουν στη ζωη.
Οι δυσκολιες ηταν αμετρητες. Δεν υπηρχε κανενα τεχνικο σχεδιο, κανενα εγγραφο και μονο ελαχιστες ιστορικες αναφορες εδιναν μερικες αχτιδες φωτος στους μηχανικους. Εκτος απο την απουσια πληροφοριων, η ομαδα ειχε να αντιμετωπισει και τα ιδιαιτερα περιπλοκα μηχανικα μερη. Για παραδειγμα ο συμπλεκτης του αυτοκινητου αποτελειται απο 72 δισκους που ειναι εμβαπτισμενοι μεσα σε λιπαντικο του οποιου η συσταση ηταν αγνωστη. Χρειαστηκαν αρκετες προσπαθειες με διαφορα λιπαντικα ωστε η ομαδα να βρει το σωστο μιγμα λαδιου, diesel και βενζινης που ειχε το σωστο ιξωδες για να λειτουργησει και παλι ο συμπλεκτης. Οι δυσκολιες ηταν αμετρητες, αλλα οι μηχανικοι ηταν αποφασισμενοι να ολοκληρωσουν την αποστολη τους με καθε κοστος.
Βασικος στοχος ηταν να διατηρηθουν οσο το δυνατον τα αυθεντικα εξαρτηματα, ενω οτιδηποτε κατασκευαστηκε απο την αρχη εμεινε οσο το δυνατον πιο πιστο στα αρχικα σχεδια. Τελικα μετα απο σχεδον 10 χρονια προσπαθειας το S61 Corsa επεστρεφε και παλι στη ζωη. Οχι απλα ως ενα μουσειακο αντικειμενο, αλλα ως ενα πληρως λειτουργικο αυτοκινητο. Ακολουθωντας την περιεργη διαδικασια εκκινησης, η εξατμιση του αγωνιστικου αυτοκινητου γεμισε -100 χρονια μετα- και παλι με λευκο καπνο απο την καυση της βενζινης και του λαδιου, κατι που δεν μπορει να κατηγορηθει και για τα δακρυα της ομαδας των παθιασμενων μηχανικων που ειδαν να φερνουν και παλι στη ζωη εναν θρυλο για τη μαρκα, αλλα και συνολικα για το χωρο των αγωνων. Τα λογια του σχεδιαστη και Επικεφαλης της FCA Heritage, Roberto Giolito ειναι χαρακτηριστικα:
«Το Fiat S61 αποτελει τον προδρομο των αγωνιστικων αυτοκινητων. Τον προδρομο πολλων αυτοκινητων της Formula 1 που εξελιχθηκαν απο την εμβληματικη παρουσια αυτου του αυτοκινητου.»
Roberto Giolito, Επικεφαλης τηςFCA Heritage
Το video με τη διασωση του FIAT S61 ειναι διαθεσιμη στον παρακατω συνδεσμο:
